Dijital çağın dijital vatandaşlığı olmazsa olmaz demişler ve bilhassa eğitim ve genel hizmet konularında insanların daha kaliteli hizmet alması için üretilen bir girişimdir. Dijital vatandaşlık nedir? Dijital vatandaşlık nasıl olunur? Ve diğer dijital vatandaşlık hakkında merak edilen herşey aşağıda.
Dijital vatandaşlık nedir?
Dijital vatandaşlık çağımızın teknoloji dünyasındaki duyarlı kullanıcıların diğer adıdır. Daha yalın bir anlatım gerekirse ; Dijital ortamda eğitim alabilen, hastane temel işlerini halledebilen, dijital ortamda alışveriş yapan, dijital ortamı anlayıp devamlı okuyup bilgile edinmek ve hayatımızı kolaylaştıracak imkânları kullanan ve bunu yasalara aykırı bir biçimde yapmayıp etik kurallara uyan herkes bir Dijital Vatandaştır.
Ki, günümüzün oluşturduğu imkânlar ve kolaylık sağlayan geliştiricilere erişebilmek ve kullanabilmek için dijital(sanal) Dünyayı hemen hemen herkes kullanmakta. Tabi tüm bunları hepsinden faydalanmak için gerekli olan etik kurallar başlıca şöyledir.
Dijital vatandaş;
- Dijital iletişim teknolojilerini kullanarak iletişim kurabilme
- Dijital alışveriş yapabilme
- Dijital ticaret yapabilme
- E-devlet gibi kurumsal teknolojileri kullanabilme
- Dijital ortam da kötü ve legal olmayan şeylerden uzak durmaya / Yetkililere bildirme
- Dijital ortamda sorun çözebilme, üretim yapabilme
Kullandığımız dijital vatandaşığın elbette ki boyutları ve kategorize edilmiş seçenekleri bulunmakta. Bu boyutları doğru bir şekilde kullanabilirseniz işte o zaman hayatınızı daha rahat ve kolay bir şekilde yaşayabilirsiniz. Dijital boyut 9 maddeden oluşmaktadır. Bunlar ise şöyledir;
1. Dijital erişim : Teknolojiyi / Dijital ortamı kullanarak üretken toplum olmaya gayret gösterme ve bu Dünya’nın etnik kurallarına uyarak, ırk, cins, yaş, fiziksel ve zihinsel farklılıklar da ayrımcılığa aldırış etmeden kullanabilmek. Tüm bu farkındalıklara yardımcı olabilmek.
2. Dijital güvenlik : Kullanıcının sanal ortamda kullandığı tüm hizmetleri/bilgileri/videoları vb. tüm hizmetlere karşı kendi güvenlik tedbirini almak, tüm bunlara saygı duyarak anlayışla karşılamak ve son olarak başka kullanıcıların bilgilerini izinsiz kullanmak, virüs, solucan, veya spam gönderme gibi başka kullanıcıların kullanımını riske atarak duyarsız kalmak kesinlikle illegaldir. Tüm bu sorumlulukların bilincinde ki kullanıcı Dijital Güvenlik de dost kullanıcıdır.
3. Dijital sağlık : Çağımızın Dijital Dünyası güvenli hizmetler içerdiği kadar internetin oluşturabileceği fiziksel ve ruhsal olarak etkilenebileceğiniz şeyleri düşünüp tedbir almak gereklidir. Örneğin; Çok fazla bilgisayar başında oturup gözlere zarar vermek, bel ve boyun fıtığına davetiye açmak, yasak olan veya rahatsız olabileceğinizi anladığınız platformlarda bulunmamak, bişey dinleyip izlememek. Reçetesiz ilaçlardan sakınmak. vb.
4. Dijital ticaret : Dijital ortamda bir ürünün veya malzemenin kurallara uygun bir şekilde satma/satın almaya denir.
5. Dijital iletişim : Çağımızda kullanılan dijital iletişim araçları ve elektronik iletişim araçlarını kullanabilme ve bunların farkında olabilmektir. Örneğin; E-posta, telsiz, telefon.
6. Dijital okur – yazarlık : Öğrenmenin yaşının olmadığının bilincinde olarak, dijital vatandaşlık gereği her platformda / bulunduğunuz ve kullandığınız her ortamda okuma ve öğrenmenin kutsallığını dijital platformlar aracılığı ile ulaşabilmenin farkındalığıdır.
7. Dijital kanun : Her ne kadar sanal bir Dünya size gerçek ve soyut kavramları çağırmasa da gündelik hayatımızda kanun ve kurullara ne kadar önem veriyorsak aynı şekilde dijital vatandaşlık boyutunda da bu görevleri yerine getirmek şarttır. Örneğin; Yasa dışı sitelere girmemeli, yasa dışı uyuşturucu alkol vb. alınmamalı, ruh sağlığınızı bozacak sitelerden kaçınmalı ve bunun gibi siteleri (BTK) ‘ya şikayet etmelisiniz.
8. Dijital haklar ve sorumluluklar : Kullandığımız sanal Dünyada herkesin kendini ifade edebilecek haklara ve özgürlüğe sahip olduğu ve bunlar ile kısıtlanamayacağını bilmektir. Kendi haklarınızın sınırı ile başka kullanıcıların haklarını gasp etmek veya rahatsız etmek suç teşkil eder. Dijital vatandaşlık boyutlarında olduğu gibi Hakların da boyutları vardır. Saygı gösterelim, saygı bulalım..
9. Dijital etik : Dijital Dünya’nın etiklik çerçevesi altında kültür ve ahlak kurallarına dikkat etmektir. Bilhassa başka kullanıcılara yönelik ; ahlâki değerleri hiçe sayamaz, küfür ve argo muhabbetlerden uzak durarak siber zorbalıktan kaçınmalısınız. Aksi takdirde Dijital Kanun gereği işlemler yapılır.