Yukarıdan aşağıya işleme ve algılama nedir?

Yukarıdan aşağıya işleme ve algılama kavramı, beynin bir veya birden fazla duyu organı tarafından beyne önceden getirilmiş bilgilerin nasıl ifade etmektedir. Çevre hakkında bilgi sağlayan duyu organlarının süreci olan aşağıdan yukarıya işleminin tersini oluşturmaktadır.

Kısaca ifade edilirse yukarıdan aşağıya işleme, genelden özele doğru gidilerek, büyük resimden küçük ayrıntılar işlendiği zaman gerçekleşir. Yukarıdan aşağıya işleme soyut bilgileri beş duyu ile toplanılan bilgileri etkileyebilir.

Yukarıdan aşağıya işleme nasıl ortaya çıktı?

Psikolog Richard Gregory, 1970 yılında yukarıdan aşağıya işleme kavramını tanıtmıştır. Psikolog Gregory bu kavramın algıda yapıcı olduğunun sonucuna varmıştır.

Kişi bir şeyi algıladığı zaman, algıyı doğru bir şekilde algılaması için bağlama ve üst düzey bilgilerine güvenmek zorunda kalmaktadır. Gregory’e göre algı mekanizması,bir hipotez testi süreci olmaktadır. göze ulaşıp ve beyne ulaştığında aralarında görsel bilginin yaklaşık olarak %90’ının kaybolduğu fark edilmiştir.

Şöyle ki kişi yeni bir şey gördüğü zaman, gördüğünü anlamak için sadece duyularına güvenmez. Görsel bilginin anlamı hakkında hipotez kurmak için mevcut olan bilgileri ve geçmişi hakkında hatırlayabildiklerini de kullanmaktadır.

Hipotez doğru sonuç verdiğinde algılar ve duyu organlarıyla alınan ve bilinenlerin bir bütünü ile aktif olarak anlamlandırılmaktadır. Hipotez yanlış sonuç verdiğinde ise algısal hatalara yol açmaktadır.

Yukarıdan Aşağı İşleme Neden Kullanılır?

Her daim duyu organlarının her birine dikkat edilseydi başka hiçbirşey yapmaya gerek de duyulmazdı. Yukarıdan aşağıya işleme, bireyin çevre ile olan iletişimlerinde önemli bir rol üstlenmektedir. Beynimiz yukarıdan aşağıya işlem yapmasaydı, duyu organları da bireyi farklı yönlere sürüklerdi. Yukarıdan aşağıya işleme, neyin algışandığını kavramak için bağlama ve öncesinden var olan bilgilere dayanarak sürecin kolaylaştırılmasını sağlamaktır.

Yukarıdan aşağıya işleme nasıl kullanılır?

Yukarıdan aşağıya işleme, günlük hayatımızda duyu organlarıyla ne algılandığını anlamaya yardım etmektedir. Bu durumun gösterildiği alanlardan biride okuma ve harf tanımlamadır.

Yapılan bir deneylerde, trk bir harf veya o harfi içeren bir sözcük gösterildiğinde ve sonrasında hangi harfi veya sözcüğü belirlenmeleri istenildiğinde, katılımcıların kelimeyi harften daha doğru bir biçimde tanımlayabildiği görülmüştür.

Bir yanıt yazın