Nevrasteni, depresyon ve anksiyete gibi duygusal rahatsızlıkların bir çeşididir. Nevrasteni kişide düşük enerji, umutsuzluk, konsantrasyon problemleri, uyku bozuklukları, yeme ve iştahsızlık gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtiler genellikle birkaç hafta veya aylar boyunca devam eder ve iş ve sosyal hayatta kişinin performansını etkileyebilir. Nevrasteni tedavisi genellikle psikoterapi ve ilaçlarla yapılır.
Nevrasteninin nedenleri
Nevrastenin nedenleri tam olarak bilinmemektedir, ancak bazı faktörlerin bu rahatsızlığın gelişmesine yol açabileceği düşünülmektedir. Bunlar arasında:
Stres
Nevrastenin en yaygın nedeni olarak kabul edilen stres, kişinin fiziksel, duygusal veya zihinsel olarak yormasıdır. Örneğin, iş kaybı, boşanma, ölüm, sağlık sorunları gibi olaylar stresli durumlar olarak kabul edilir.
Ailede psikiyatrik rahatsızlıklar
Aile öyküsünde nevrasteni veya diğer psikiyatrik rahatsızlıkların varlığı, kişinin nevrasteni geliştirme riskini artırabilir.
Biyolojik faktörler
Nevrastenin nedenleri arasında beyin yapısı ve işlevi, hormonal düzenlemeler, genetik faktörler gibi biyolojik faktörlerin de rol oynayabileceği düşünülmektedir.
Bağımlılık veya madde kullanımı
Alkol veya uyuşturucu gibi maddelerin kullanımı, nevrasteni belirtilerini arttırabilir veya kötüleştirebilir.
Başka bir sağlık sorunu
Kişinin başka bir sağlık sorunu olan bazı hastalıkların nevrasteni belirtilerini tetikleyebileceği düşünülmektedir.
Bu nedenler arasında birkaçının birden etkili olabileceği unutulmamalıdır. Her kişi için nevrastenin nedenleri farklı olabilir.
Nevrasteni belirtileri
Nevrasteni belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak genel olarak şunlar sayılabilir:
- Düşük enerji ve motivasyon,
- Umutsuzluk veya karamsarlık,
- Konsantrasyon problemleri veya bellek bozuklukları,
- Uyku bozuklukları, uykuya dalma zorluğu veya uyandığında huzursuzluk,
- Yeme veya iştahsızlık bozuklukları,
- Kendine güvensizlik veya kendini eleştirme,
- Cinsel işlev bozuklukları,
- Fiziksel belirtiler, örneğin baş ağrısı, kas ağrısı, nefes darlığı veya kalp hızının yükselmesi,
- Sosyal ilişkilerde gerginlik veya uzaklaşma,
- Endişe, anksiyete veya panik ataklar.
Bu belirtiler genellikle birkaç hafta veya aylar boyunca devam eder ve kişinin iş ve sosyal hayatını olumsuz etkileyebilir. Eğer nevrasteni belirtileri ile karşı karşıya kalıyorsanız, bir psikiyatrist veya psikologla konuşmanız önerilir.
Nevrasteni tedavisi
Nevrasteni tedavisi kişinin belirtilerine ve durumuna göre değişebilir, ancak genel olarak şunlar kullanılabilir:
Psikoterapi
Nevrasteni tedavisinde en yaygın olarak kullanılan yöntem psikoterapidir. Özellikle kognitif davranışçı terapi (KDT) veya bilişsel terapi (BT) gibi terapi yöntemleri, kişinin negatif düşüncelerini değiştirmesine ve daha iyi bir yaşam kalitesi elde etmesine yardımcı olabilir.
Antidepresan ilaçlar
Nevrastenin belirtilerini azaltmak için kullanılan antidepresan ilaçlar, kişinin düşük enerji, umutsuzluk, yeme ve iştahsızlık gibi belirtilerini azaltabilir.
Anksiyete bozuklukları için ilaçlar
Nevrastenin belirtileri arasında anksiyete veya panik atakların varlığı durumunda, kişiye anksiyete bozuklukları için ilaçlar reçete edilebilir.
Sosyal destek
Kişinin nevrasteni belirtilerini azaltmasına yardımcı olabilecek sosyal destekler, örneğin arkadaşları ve aile üyeleri ile iletişim kurması, sosyal aktiviteler yapması gibi etkenler olabilir.
Sağlıklı yaşam tarzı
Kişinin nevrasteni tedavisinde sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemesi önemlidir, örneğin düzenli uyku düzeni, sağlıklı yeme ve egzersiz gibi faktörleri içerebilir.
Tedavinin etkili olabilmesi için kişinin tedaviye uyumlu olması ve tedavi süresinin uzun olması gerekir. Tedaviye başlamadan önce mutlaka bir uzman psikiyatrist veya psikolog ile konuşulması önerilir.