Lipopolisakkaritler veya kısaca LPS, bakterilerin hücresel duvarlarında bulunan bileşenlerdir ve kan dolaşımına sızdığında vücutta iltihaplanma ve sağlık sorunlarına yol açabilen bakteriyel toksinlerdir. Normal şartlarda, bağırsaklarda güvenli bir şekilde bulunan lipopolisakkaritler, bir enfeksiyon durumunda, bağırsak sızıntısı yaşandığında veya yağlı yiyeceklerin aşırı tüketildiğinde kan dolaşımına karışarak toksik etki gösterebilirler. Bu yazıda, lipopolisakkaritlerin vücutta nasıl iltihaplanmaya neden olduğunu ve bu bileşenlerin nasıl test edilebileceğini bulabilirsiniz.
LPS nedir?
Lipopolisakkaritler (LPS), sistemik düşük dereceli iltihaplanmanın temel nedenlerinden biridir. Aslında, araştırma deneylerinde sıklıkla inflamasyonu indüklemek amacıyla intravenöz LPS kullanılır. LPS’ye maruz kalmak, hem hayvanlarda hem de insanlarda depresyon, bilişsel fonksiyon bozuklukları ve sosyal geri çekilme gibi hastalık belirtilerine yol açabilir. Ayrıca, LPS’in Batı tarzı diyetler, inflamasyon, obezite ve metabolik bozukluklar arasında önemli bir bağlantı oluşturduğu düşünülmektedir.
LPS nereden gelir ve nerelerde bulunur?
Lipopolisakkaritler (LPS), çoğunlukla Gram-negatif bakterilerin dış zarında bulunur. Özellikle E. coli ve Salmonella gibi Gram-negatif bakteriler, sağlık sorunlarına yol açabilen ve antibiyotiklere direnç geliştiren bakteri türlerindendir (öte yandan, birçok probiyotik bakteri Gram-pozitif bakterilerdir). Gram-negatif bakteriler, vücutta farklı bölgelerde yerleşebilirler, bunlar arasında ağız, bağırsak, solunum sistemi, idrar yolları ve gastrointestinal kanallar bulunur. LPS en yüksek konsantrasyonlarda bağırsakta bulunur. Ayrıca, LPS, bağırsak, solunum yolları ve idrar yolu enfeksiyonlarına neden olan birçok bakteri türünde bulunabilir. Öte yandan, iyi bağırsak bakterileri ve probiyotikler genellikle LPS içermezler.
LPS’nin yapısı ve bileşenleri
Lipopolisakkaritler (LPS), üç farklı bölümden oluşan büyük moleküllerdir. Bu bileşenler şunlardır:
O-Antijen veya O-Spesifik Zincir: Bu kısım, bir dizi basit şekerin bir araya gelerek oluşturduğu zinciri içerir. Bağışıklık sistemi tarafından tanınabilen bir yapıya sahiptir.
Çekirdek Oligosakkarit: Bu bölüm, daha küçük bir basit şeker zincirini temsil eder.
Lipid A: LPS’nin yağ bileşeni olan Lipid A, toksik ve enflamatuar özelliklerden sorumlu olan kısımdır. Lipid A, iki glukozamin molekülüne bağlı bir dizi yağ asidini içerir. Hücre zarına sıkıca bağlanırken, LPS’nin geri kalan kısmı hücre yüzeyini çevreler. Ancak, bir bakteri öldüğünde ve hücre zarı parçalandığında, Lipid A serbest hale gelir ve dış çevrede hasara neden olabilir.
LPS ölçümü nasıl yapılır?
Laboratuvar sonuçları genellikle referans aralığı olarak bilinen veya bazen normal aralık olarak adlandırılan bir dizi değeri içerir. Bir referans aralığı, sağlıklı bir insan grubuna dayalı olarak bir laboratuvar testinin üst ve alt sınırlarını içerir. Sağlık profesyonelleri, LPS test sonuçlarını, bu referans değerleri ile karşılaştırarak sonuçların bu aralığın içinde olup olmadığını değerlendirecektir. Bu, hastalıkları veya diğer sağlık durumlarını teşhis etmek veya değerlendirmek için önemli bir araç olabilir.
Ancak unutulmaması gereken şey, laboratuvar sonuçlarının farklı laboratuvarlarda, kullanılan ekipman, teknik ve kimyasallardaki farklılıklar nedeniyle değişebileceğidir. Sonuçlar normal aralığın biraz dışında olsa bile, bu, sonucun anormal olduğu anlamına gelmez, çünkü sonuç, testi yapan laboratuvarın belirlediği normal aralık içinde olabilir. Ancak, normal bir test sonucunun bir kişinin herhangi bir tıbbi durumu olmadığı anlamına gelmediğini akılda tutmak önemlidir.
Doktor, sonuçları kişinin tıbbi geçmişi ve diğer test sonuçları ile birlikte değerlendirecektir. Tek bir test sonucu genellikle kesin bir teşhis koymak için yeterli değildir. Doktor, genel resmi incelemek ve kişinin sağlık durumunu en iyi şekilde anlamak için birçok faktörü bir araya getirecektir.