Son günlerde her yerde karşımıza çıkıyor, televizyonlarda, gazetede, internette.. enflasyon hortladı, canavar geri döndü söylemlerini çok sık duymaya başladık, peki nedir bu enflasyon?
Kısaca enflasyon, mal ve hizmet fiyatlarının sürekli yükselmesidir. Yani sadece bir malın veya hizmetin fiyatının tek başına artması değil, genel olarak her şeyin fiyatının sürekli artmasıdır.
Peki enflasyon neden oluşur gelin birde kısaca bunu açıklayalım. Enflasyon oluşmasının iki büyük nedeni var biri talebin artması, diğeri ise yükselen maliyetlerin fiyatlara yansıması.
Talep enflasyonu,
Gelin birazda talep enflasyonundan bahsedelim, ürünün fiyatı piyasadaki mal ve hizmet miktarının mal ve taleplerin kesiştiği noktada fiyat karşımıza çıkıyor, yani piyasadaki mal olan taleplere göre fiyatlar belirleniyor.
Bazı durumlarda merkez bankaları piyasaya karşılıksız para sürüyor, bu fazla para miktarı da satın alma talebi olarak karşımıza çıkıyor. Başka bir deyişle ne kadar fazla paramız olursa o kadar fazla harcamak istiyoruz. Durum böyle olunca da talep artıyor buna karışık, piyasadaki mal ve hizmet talebi karşılamıyor ve fiyat haliyle artıyor.
Maliyet enflasyonu,
Maliyet enflasyonun daysa durum biraz daha farklı üretici malını üretirken ham madde, enerji, işçilik gibi bazı girdi maliyetlerine katlanmak zorunda, arz talep dengesi bozulduğunda, döviz kurları arttığında, uluslar arası ticaret dengeleri değiştiğinde maliyet yükseliyor, o zamanda üretici değişen maliyetleri fiyatlara yansıtmak zorunda kalıyor.
Tüm üreticiler bunu yaptığında da herşeyin fiyatı artıyor ve bu durum da da enflasyon karşımıza çıkıyor. Sizlere enflasyonu olabildiğince kısa ve öz dille anlatmaya çalıştık.
Bu yazıdaki bir çok kısmı 321GO adlı youtube kanalından aldık, youtube üzerinden kanalı takip etmeyi unutmayın.
Enflasyon diş macunu gibidir, bir kere çıktımı geri döndürmek çok zordur.
Karl Otto Pöhl