Camın özü kumdur. Kum doğanın birçok yerinde bulunur. Kumun eritilmesiyle saf silis camı elde edilir. Bu malzeme çok kırılgan bir yapıya sahiptir.
Dayanıklılığın artırılması ve eritme sıcaklığının düşürülmesi için soda eklenir. Dayanıksızlığın giderilmesi için kalker, dolomit ve feldspat gibi çeşitli mineraller ilave edilir. Bu karışıma harman adı verilir. Daha sonra bu karışıma cam kırığı şeklinde olan ikincil maddeler eklenir. Eklendikten sonra eritilmek için fırınlarda hazır duruma getirilir.
Harman cam fırınlarında 1500 °C eritilir. Kıvamı bal şeklinde olan bir akışkan sıvı halindeki soda-kireç camına dönüşür. Damla halinde kesilen erimiş olan cam otomatik makineler tarafından üfleme, iki kez üfleme veya presleme yöntemleriyle kavanoz, bardak, şişe vb. araçların şekilleri için kalıplanır. Hazırlanan bu cam ürünler programlı bir şekilde soğutulur. Daha sonra hassas kalite kontrolünden geçirilir ve kusurlu olanlar ayrılır. Bu şekilde üretim aşaması tamamlanmış olur.
Camın etkisi nasıldır?
Camın elle tutulduğunda sert ve durgun bir etkisi vardır. Sert bir yere vurulduğu zaman kırılgan özelliğinden dolayı cam kırılır. Bununla birlikte kimyacılar “içinden su içtiğimiz kabın kendisinin bir sıvı olduğunu” söylemişlerdir.
Camın özellikleri nelerdir?
Tüm bunlar soğutulmuş ve durgunlaşmış camın özelliğidir. Yüksek sıcaklıklara çıkartıldığında camın tüm bu özellikleri değişir. Önce yumuşar ve sonra akıcılık özelliğini kazanır. Yeterli ısı sağlandığında su gibi akabilir.
Cam bir madendir. Diğer madenlere göre değişik özellikler taşır. Bu özellik “erime noktası” olması değil “yumuşama noktasının” olmasıdır. Bu özelliğinden dolayı içinde bulunduğu ortamın ısısı arttırıldıkça cam daha çok sıvılaşıp akıcılık kazanır. Bu özelliğiyle de cam farklı yöntemlerin kullanılmasını daha kolay biçimlendirilmesini ve üfleyerek şişirilme yönteminin kullanılmasını kolaylaştırır.
Cam ne zaman bulundu?
Camın bulunduğu yeri ve tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Camın ilk örnekleri M.Ö. 3000 yıla kadar gitmektedir. Tarihte görülen en eski örnek kolye parçaları olmuştur. Milattan önce 16. Yüzyılın sonlarında cam kaplar görülmeye başlamıştır.
Batı Asya; Asur Nuzi ve Alalah gibi şehirlerde yapılan kazı çalışmaların sonucunda ortaya çıkan en eski cam kapların ilk üreticileri muhtemelen Mitanniler’dir.
Cam nasıl ortaya çıktı?
Seramik kapların ve fayanstan üretilen eşyaların sırla kaplanması ile yapılan deneyler sonucunda ortaya çıkmıştır. Doğu Akdeniz ülkelerine büyük bir hızla yayılmıştır.
Batı Asya’da yaşanan istilalar sırasında III. Tutmosis M.Ö. 1504-1450 yıllarında cam ustalarını toplamıştır ve bu sayede cam sanatını Mısır’a götürmüştür.
Cam yapımında en tanınmış Mısır şehirleri:
- Malkata
- Lişt
- Amarna
Cam sanatı M.Ö. 13. ve 15. yüzyıllar arasında doruk noktasına ulaşmıştır. Bu cam sanatı titiz ve üstün bir işçiliğin ürünleri olmuştur.