Arterler (Atardamarlar) nedir?

Kalpten kan nakli yapan damarlara arter denir. Arterlerde taşınan kanların hepsi oksijen açısından zengin değildir, pulmoner arterler sağ ventrikülden akciğerlere oksijen olmayan kan taşır. Arterler her dama tipi gibi endotel tabaka adı verilen epitel tabakasına sahiptir. Bu hücreler, toplam net negatif yüzey yükleri ve moleküler kompozisyonu nedeniyle kan hücreleri ve trombositler arasında akması için düşük bir sürtünme yüzeyi sağlar.

Bir arterin üç tabakası şunlardır;

Endotel (damarların epitel veya endotel tabakasının adı) ve alt bağ dokusu birlikte tunika intima olarak adlandırılan bir tabakada gruplandırılır. Bu arter ve damarların çoğunda bulunan üç tabakanın en iç kısmıdır.

Arterlerde en belirgin olan orta tabaka, tunika mediadır ve çeşitli sayıda düz kas hücrelerinden ve alestik lif tabakalarından (elastik tabakalar) oluşur. Elastik bileşen (yüksek basınç sonrasında geri tepme yapan) ve düz kas hücreleri (damar çapının daralmasını veya genişlemesini kontrol eden) hem kan basıncını hemde farklı damarlarda kan akışını sürdürmeye yardımcı olur.

Damarların en dış tabakası tunika adventisyadır ve damarı çevreleyen bağ dokusu tabakasından oluşur.

Aort gibi en büyük çaplı arterler, tunika mediada bulunan çok sayıda elastik tabaka nedeniyle elastik arterler olarak tanımlanır. Kan kalpten bir anda çıktığında basınç en yüksek seviyesindedir ve bu damarlar, elastik liflerin yüksek basınç gerilmesine karşı direnmesini ve geri tepmesini gerektirir. Orta ölçüye sahip damarların çoğu, tunika mediada 40-50 kat kalınlığa kadar ulaşabilen düz kas tabakalarına sahiptir.

Kan kalpten uzaklaşırken arteryel duvarın tabakaları azalır ve tunika mediadan kalanlarla birlikte bir veya iki düz kas hücresi olana kadar damarın çapı azalır. Bunlara arterioller (arterin küçük dalları) denir ve vücudun mikrosirkülasyonunu oluşturan küçük damarlar olan kılcal damarlardan hemen önce gelirler. Bu damarların düz kası genellikle, kılcal damar ağına girmeden önce kan basıncının aşırı yüksek olmasını önlemek için bir basınç regülatörü görevi görür.

Bir yanıt yazın