Ampermetre nedir? Ampermetre çeşitleri nelerdir ve çalışma prensibi nelerdir?
Ampermetre akım ölçme aleti olarak bilinir. Bir elektrik devresindeki akımı ölçmeye yarayan araçtır. Akımölçer olarak da bilinir. Devreye seri bağlanan Ampermetre devredeki akım şiddetini amper cinsinden ölçer. Ampermetreler analog ve dijital olmak üzere iki ayrı türe sahiptir. Yapım amaçlarına göre birkaç mili amperden yüzlerce ampere kadar ölçüm yapılabilir. Üzerinde büyük akım değerleri ölçülmek istendiğinde düzenek içinden ölçülecek akımın bir bölümü geçirilir. Akımın geri kalan büyük bir bölümü ise aygıta paralel olarak bağlanan bir şönt devresi taşımaktadır. Çok küçük akım değerleri ölçülmek istendiği zaman galvonometre adı verilen küçük akım değerlerini ölçen düzenekler kullanılır.
Ampermetrenin çalışma prensibleri
En zayıf elektrik akının iletken tel sarılı bir bobini bir mıknatısa dönüştürme özelliğine sahiptir. Bu durum döner bobinli ampermetrelerle açıklamak gerekirse; silindir biçiminde demirden bir gövdeye tutturulmuş küçük bobinden söz edebiliriz. Bobin at nalı biçiminde bir büyük ve güçlü bir mıknatısın arasına tutturulmuştur. Ampermetre çok duyarlı olmasına rağmen sadece doğru akım ölçmede kullanılır. Çünkü tek yönlü akımının dolaşması buna engel olmaktadır.
Ampermetre çeşitleri
Ampermetreler çeşitlerine göre farklı çalışma ve duyarlılık göstermektedir.
D’Arsonval ampermetresi ; doğru akımı 0.1-2 arası duyarlılıkta ölçmektedir. Aynı şekilde elektro dinamik ampermetre hem doğru hem de alternatif akımda kullanılır ve duyarlılık aralığı ise 0.1-0.25 arasında değişim göstermektedir.
Ampermetre devre bağlantısı nasıl sağlanır?
Ampermetreler, elektrik akımının şiddetini ölçen alettir. Elektrik devresinde alıcıya seri bağlanır. Alıcının akımı ampermetrenin içinden geçmektedir. Ampermetre geçen bu akımı ölçmeli fakat akımın geçişine bir zorluk göstermemelidir. Bunun için ampermetrenin iç direnci küçük olmalıdır. Ampermetrenin direncinin küçük olması için bobini, kalın kesitli iletkenden az sipirli olarak sarılır. Doğru akım ölçen ve alternatif akım ölçen ampermetrelerin dışında ampermetrelerde bulunur. Ampermetre devreye bağlanırken doğru akım veya alternatif akım ölçü aleti olması önemlidir. Demantmetreli ampermetreler ile 15 dakika süre içinde çekilen en büyük ortalama akım değeri görülebilmektedir. İstenildiği takdirde 5 veya 8 dakikalık periyotlarda Demantmetreli ampermetre yapılabilmektedir. Ampermetreler devreye kesinlikle seri bağlanmalıdır. Paralel bağlanırlarsa yanar veya bozulurlar.